Czy PIP będzie przekształcał umowy B2B i zlecenia w umowy o pracę? Jest projekt ustawy.

Nadszedł długo zapowiadany moment publikacji projektu nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem nowelizacji ustawy jest nadanie okręgowym inspektorom PIP uprawnień do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę. Decyzja ma wywierać natychmiastowy skutek w zakresie pracowniczym, a od treści jej rozstrzygnięcia przysługiwać będzie odwołanie do sądu pracy.

Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy?

Nowe regulacje umożliwiają skuteczniejsze realizowanie zadań przez inspektorów PIP, sprawne rozwiązywanie problemów oraz wprowadzenie mechanizmów, które umożliwią bardziej efektywne i skuteczne egzekwowanie przestrzegania przepisów prawa pracy. Z uzasadnienia projektu ustawy wynika, iż istotą wprowadzanych zmian jest przede wszystkim poprawa sytuacji osób wykonujących pracę zarobkową.

Projekt ustawy przewiduje wzmocnienie pozycji Państwowej Inspekcji Pracy poprzez:

• nadanie PIP uprawnień do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych w umowy o pracę,
• umożliwienie wymiany danych pomiędzy  Państwową Inspekcją Pracy, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Krajową Administracją Skarbową,
• wprowadzenie możliwości przeprowadzania przez PIP zdalnych kontroli,
• wprowadzenie obowiązku sporządzania przez PIP rocznych i wieloletnich planów działań dla kontroli celowych na podstawie analizy ryzyka,
• co najmniej dwukrotne zwiększenie maksymalnej wysokości grzywny, jaką PIP może nałożyć w postępowaniu mandatowym.

Co w praktyce dla przedsiębiorców oznaczają postulowane zmiany?

• Nadane organom PIP uprawnienia nie spowodują, iż dotychczasowe umowy zlecenia oraz umowy B2B automatycznie ulegną przekształceniu, ale należy mieć na uwadze, iż znaczne usprawnienie i ułatwienie procedury spowoduje, że wielu pracowników zdecyduje się z niej skorzystać.
• Poszerzenie zakresu uprawnień i kompetencji PIP spowoduje wiele komplikacji dla przedsiębiorców, jak również będzie się wiązać z koniecznością poniesienia przez nich dodatkowych kosztów. W przypadku wydania decyzji stwierdzającej istnienie stosunku pracy, na pracodawcy będzie spoczywał obowiązek opłacenia zaległych składek, podatków oraz świadczeń pracowniczych. W konsekwencji w wyniku przekształcenia umów cywilnoprawnych na stosunek pracy wzrośnie koszt zatrudnienia, co przyczyni się do wzrostu kosztów działalności firmy.
• Oprócz uiszczenia powyższych kwot, organy PIP mogą nałożyć karę grzywny za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.
• Co więcej, przedsiębiorcy będą zmuszeni do szczegółowego prowadzenia dokumentacji oraz udowadniania charakteru zawieranych umów podczas przeprowadzanych kontroli.

Rekomendacja SDO Legal:

Rekomendujemy przeanalizowanie i zweryfikowanie treści zawartych umów w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji w wyniku przeprowadzonej przez inspektorów PIP kontroli. W szczególnie skomplikowanych przypadkach sugerujemy skonsultowanie się ze specjalistami z zakresu prawa pracy.

Choć ustawa jest na etapie projektu, należy liczyć się z tym, że jej główne założenia zostaną wprowadzone w życie. Planowane zmiany miałyby wejść w życiu od 1 stycznia 2026 r.