Umowy B2B oraz zlecenia wliczane do stażu pracy

Obecnie trwają prace legislacyjne nad rozwiązaniem zakładającym zrównanie okresów pracy na podstawie umowy o pracę z okresami przepracowanymi na podstawie umów B2B czy innych umów cywilnoprawnych.

Na czym będą polegały zmiany w rozliczaniu stażu pracy?

Zgodnie z uzasadnieniem projektu zaproponowane przepisy realizować będą w znacznym stopniu postulat, aby uprawnienia pracownicze, jak i dostęp do stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego były takie same niezależnie od prawnej i organizacyjnej formy wcześniejszej pracy. Główną różnicą na przykład pomiędzy prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej czy wykonywaniem pracy na podstawie umów cywilnoprawnych, a wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy jest to, że w ramach stosunku pracy pracownik wykonuje pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Natomiast osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub pracująca na podstawie umów cywilnoprawnych co do zasady podejmuje decyzje o organizacji pracy i zakresie swoich obowiązków samodzielnie, a jej swobodę wykonywania pracy ogranicza jedynie wiążąca ją umowa. Biorąc pod uwagę realia rynku pracy, według projektodawców nie wydaje się to wystarczającym uzasadnieniem dla różnicowania zasad zaliczania tych okresów do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Na podstawie projektowanych przepisów m.in. okres wykonywania pracy na podstawie umów zlecenia lub świadczenia usług zawartych z obecnym pracodawcą zostanie zaliczony zarówno do ogólnego, jak i do tzw. zakładowego stażu pracy. Od zakładowego stażu pracy uzależniona jest zgodnie z Kodeksem pracy m.in. długość okresu wypowiedzenia oraz wysokość odprawy w przypadku rozwiązania umowy o pracę. Także dodatkowe świadczenia przyznawane przez pracodawcę na mocy przepisów zakładowych zwykle uzależnione są od długości zatrudnienia u danego pracodawcy. Zatem na skutek przyjęcia proponowanego rozwiązania osoba zatrudniona na umowę o pracę, która wcześniej świadczyła pracę na rzecz obecnego pracodawcy na podstawie, np. umowy zlecenia, z dniem wejścia w życie ustawy może uzyskać nie tylko uprawnienie do wyższego wymiaru urlopu, ale także zostanie objęta dłuższym okresem wypowiedzenia oraz będzie przysługiwać jej wyższa odprawa w przypadku rozwiązania umowy o pracę (czy też wyższy dodatek stażowy, jeżeli przepisy zakładowe przewidują taki składnik wynagrodzenia).

Zgodnie z planowaną nowelizacją do okresu zatrudnienia wliczać będą się okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe

Kogo będą dotyczyć zmiany w zaliczaniu stażu pracy?

Zmiany dotyczyć będą pracowników, którzy wcześniej byli zatrudnieni na podstawie innych stosunków prawnych niż stosunek pracy. Do okresu zatrudnienia będą wliczane okresy m.in.:

• samozatrudnienia;
• współpracy na umowie zlecenia lub umowie agencyjnej
• działalności jako twórca lub artysta;
• działalności akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług;
• działalności w zakresie wolnego zawodu;
• działalności jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
• kształcenia się w szkole doktorskiej;
• kształcenia się w Krajowej Szkole Administracji Publicznej;
• udokumentowanego zatrudnienia przebytego za granicą u pracodawcy zagranicznego;
• pobierania przez bezrobotnego zasiłku i stypendium.

Do stażu wliczane będą okresy, za które opłacone zostały składki na ubezpieczenia społeczne oraz okresy zwolnione ze składek na podstawie odrębnych przepisów (np. ulga na start, okres niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów). Wliczać będzie się także udokumentowany okres okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej za granicą.

Co jednak istotne, obecnie projekt nie przewiduje, aby do stażu pracy miał być wliczany okres współpracy na podstawie umowy o dzieło.

Kiedy zmiany dotyczące stażu pracy wejdą w życie?

Projekt w art. 4 przewiduje, że proponowane przepisy ustawy będą obowiązywały od dnia 1 stycznia 2026 r. Niezbędne jest odpowiednie vacatio legis, aby pracodawcy mieli czas na ustalenie stażu pracy poszczególnych pracowników w świetle nowych przepisów (pracownicy muszą dostarczyć dokumenty, na podstawie których pracodawcy ustalą nowy staż pracy), dokonanie związanych z tym obliczeń, wprowadzenie ewentualnych zmian w przepisach zakładowych, jak również na zabezpieczenie środków na sfinansowanie nowych rozwiązań.

Obecnie projekt jest na etapie opiniowania.