Upał w pracy pod kontrolą – nowe przepisy ochronią pracowników przed przegrzaniem

W obliczu coraz częstszych fal upałów i rosnącego zagrożenia zdrowotnego związanego z przepracowaniem w wysokiej temperaturze, polski ustawodawca szykuje istotne zmiany w przepisach z zakresu BHP. Projekt nowego rozporządzenia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wprowadza konkretne limity temperatury, nowe obowiązki pracodawców i mechanizmy ochrony pracowników, które mają wejść w życie (według wstępnych prognoz) od 1 stycznia 2026 r. i znaleźć pełne zastosowanie od 1 stycznia 2027 r.

Co przewidują nowe przepisy?

Nowe przepisy wprowadzają tzw. temperatury progowe dla działań prewencyjnych, tzn.:

• 28 °C dla prac lekkich i biurowych.
• 25 °C dla prac ciężkich w pomieszczeniach, a także dla wszelkich prac na zewnątrz.

Po przekroczeniu tych progów pracodawca będzie musiał zapewnić odpowiednie rozwiązania techniczne obniżające temperaturę, chyba że względy technologiczne nie będą na to pozwalały lub też, jeżeli obniżenie temperatury nie będzie możliwe – zastosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne minimalizujące wpływ temperatury na zdrowie pracowników – uzależnione od warunków i specyfiki pracy (np. klimatyzacja, wentylacja, osłony przeciwsłoneczne, przerwy, zmiana godzin pracy). Warto przy tym podkreślić, że przy pracach wykonywanych na otwartej przestrzeni, gdy temperatura z uwagi na warunki atmosferyczne, przekroczy 25 °C pracodawca zobowiązany będzie do zastosowania wyłącznie drugiego z ww. rozwiązań.

Nowe regulacje określają także maksymalne dopuszczalne temperatury, których wystąpienie stanowi moment, w którym praca może być wstrzymana. Może to nastąpić, gdy temperatura osiągnie:

• 35 °C w pomieszczeniach.
• 32 °C na zewnątrz przy pracach ciężkich.

Należy dodać, że zgodnie z nowymi regulacjami – praca zostanie zawieszona jedynie w sytuacji realnego (fizycznego) przekroczenia tych wartości, nie zaś na podstawie prognoz atmosferycznych.

Ww. rozwiązania organizacyjne pracodawca ustala po konsultacji z pracownikami w ramach komisji bhp, a jeśli nie została ona u niego powołana – określoje w trybie art. 237^11a k.p. oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami.

W projektach uwzględniono wyjątki tam, gdzie względy technologiczne uniemożliwiają obniżenie temperatury do wymaganych wartości. W takich przypadkach konieczne będą inne środki ochrony.

Dlaczego te zmiany są ważne?

Aktualnie obowiązujące rozporządzenie z zakresu BHP nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach pracy temperatury odpowiedniej do rodzaju wykonywanej pracy nie niższej niż 14 °C – chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. Natomiast w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna i w pomieszczeniach biurowych, temperatura nie może być niższa niż 18 °C. Obowiązujące przepisy wskazują zatem minimalną temperaturę w miejscu pracy, jednak nie określają temperatury maksymalnej. Proponowane zmiany są zatem istotne, ponieważ:

• chronią zdrowie pracowników – ograniczają ryzyko udaru, odwodnienia, problemów sercowo-naczyniowych i obniżonej wydajności;
• ujednolicają praktyki stosowane przez pracodawców w tym zakresie;
• zachęcają do inwestycji w warunki pracy – zgodnie z założeniem ustawodawcy klimatyzacja, ochrona przeciwsłoneczna czy lepsze systemy wentylacji mają stać się elementem planów BHP;
• przejrzystość oczekiwań – pracodawcy będą wiedzieć, kiedy i jakie działania są wymagane, co może zminimalizować ryzyko sporów i potencjalnych kar.

SDO Legal rekomenduje: mimo odległej daty wejścia w życie ww. obowiązków pracodawcy już teraz powinni przeprowadzić analizę warunków pracy swoich pracowników i ustalić przede wszystkim które stanowiska mogą być narażone, jakie środki techniczne lub organizacyjne można wdrożyć, jak przeprowadzić konsultacje wewnątrz firmy. Już dziś warto zatem:

• przeprowadzić przegląd regulaminów pracy i BHP, a także ocen ryzyka dla poszczególnych stanowisk;
• zbadać możliwość inwestycji w klimatyzację, wentylację czy osłony przeciwsłoneczne;
• opracować plany awaryjne i ustalić jak reagować, gdy temperatura sięgnie ww. progów;
• rozpocząć szkolenia pracowników, podczas których zyskają oni wiedzę o tym jakie przysługują im prawa i w jaki sposób rozpoznawać objawy przegrzania;
• dokumentować przeprowadzone działania, np. wprowadzone zmiany organizacyjne – by móc wykazać, że nowe prawo jest przestrzegane.