Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom złożona do podpisu Prezydenta

Prace nad nowymi przepisami, które mają wpłynąć na procedury zatrudniania cudzoziemców na terytorium RP zaczęły się dawno, a i wokół ich kształtu nie brakowało kontrowersji. Wiele budzących wątpliwości zmian zostało usuniętych z ostatecznej wersji ustawy uchwalonej przez Parlament. Teraz nowe przepisy czekają tylko na podpis prezydenta.

Kontrolowanie liczby zatrudnianych cudzoziemców

Ustawa przewiduje, że starosta będzie mógł wprowadzić listę zawodów i rodzajów pracy, w których nie będą wydawane zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć pracę na terenie danego powiatu. Przewidziano, że obowiązek sporządzenia takiej listy powstanie w razie znacznego pogorszenia się sytuacji na lokalnych rynkach pracy, po uzyskaniu pozytywnej opinii Powiatowej Rady Rynku Pracy.

Koniec testu rynku pracy

Wreszcie dojdzie do rezygnacji z nieefektywnej procedury tzw. testu rynku pracy (sprawdzanie czy na miejsce pracy, które ma zająć cudzoziemiec, jest możliwość zatrudnienia osoby bezrobotnej zarejestrowanej w urzędzie pracy). Jest jednak mała przeszkoda – to powiat zdecyduje, w jakich zawodach i branżach ograniczyć możliwość powierzania pracy cudzoziemcom i w jakim okresie.

Plan na szybsze rozpatrywanie wniosków? Niestety nieudany

Ustawa zakłada rozpatrywanie w pierwszej kolejności wniosków o zezwolenia na pracę złożone przez podmioty kontynuujące współpracę z cudzoziemcem na takich samych warunkach co w poprzednio wydanym zezwoleniu oraz przedsiębiorców wpisanych do wykazu podmiotów prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej. Jakie jest praktyczne znaczenie tego “planu”? Dla większości pracodawców niestety żadne. Utrzymane bowiem zostały przepisy, które legalizują pracę cudzoziemca w okresie rozpatrywania wniosku o kolejne zezwolenie na pracę – rozpatrzenie go w pierwszej kolejności nie jest zatem realną potrzebą po stronie pracodawcy. Większość przedsiębiorców występujących o nowe zezwolenia nie znajdzie w grupie podmiotów prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej, więc nie skorzysta z pierwszego miejsca w kolejce.

Wyższe kary utrzymane

Zaostrzone zostaną kary za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców – taka praktyka będzie zagrożona karą grzywny wynoszącą od 3000 zł do nawet 50 000 zł za każdy taki przypadek. Biorąc pod uwagę, że przepisy nie podjęły problemu sztywnego limitu godzin do przepracowania na podstawie umowy zlecenia przez cudzoziemca, zmiana ta dotknie także tych zleceniodawców, których zleceniobiorcy wypracują więcej godzin niż liczba oznaczona w zezwoleniu na pracę.

Ciężej o zezwolenie dla nowopowstałych pracodawców

Ustawa zakłada wprowadzenie dodatkowych warunków udzielenia zezwolenia na pracę na wniosek nowopowstałych podmiotów oraz rozwiązań przeciwdziałających nadużywaniu zezwoleń na pracę przez podmioty nieprowadzące faktycznej działalności gospodarczej, a korzystające z biur wirtualnych. Podmioty, które prowadzą działalność w okresie krótszym niż pełen rok podatkowy i nie składały do tej pory zeznań podatkowych, u których z uwagi na krótki okres prowadzenia działalności nie jest znana także liczba uchylonych przez Wojewodę zezwoleń na pracę cudzoziemca wydanych na ich rzecz i nie jest znana liczba powiadomień pracodawcy o niepodjęciu pracy przez cudzoziemca, będą musiały spełnić dodatkowe warunki, aby uzyskać zezwolenie na pracę dla cudzoziemca.

Co szczególnie ważnego znalazło się w ustawie?

• Ograniczenie możliwości udostępniania pracowników pod pozorem tzw. outsourcingu pracowniczego. Zgodnie z regulacjami zawartymi w projekcie ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, udostępnianie pracowników – cudzoziemców będzie możliwe wyłącznie przez podmioty zarejestrowane jako agencje pracy tymczasowej.
• Wprowadzenie obligatoryjnych przesłanek odmowy udzielenia zezwolenia na pracę, gdy przedsiębiorstwo pracodawcy zostało założone lub działa głównie w celu ułatwiania wjazdu obywatelom państw trzecich. Wojewoda odmówi wydania zezwolenia na pracę cudzoziemca, w przypadku gdy spółka nie prowadzi faktycznie żadnej działalności gospodarczej, a uzyskuje przychody wyłącznie z odpłatnego ułatwiania cudzoziemcom uzyskania dokumentów legalizujących ich pobyt i pracę w Polsce i strefie Schengen.
• Wprowadzenie przepisów zobowiązujących pracodawców do informowania pracowników cudzoziemskich o prawach im przysługujących w związku wykonywaną pracą czy możliwością zrzeszania się w związkach zawodowych.

Komentarz SDO Legal

W ostatecznej wersji ustawy zrezygnowano z wymogu zatrudniania pracowników tymczasowych wyłącznie na podstawie umów o pracę. Posłowie zgodzili się na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych.

Utrzymano jednak przesłankę odmowy wydania zezwolenia na pracę, gdy cudzoziemiec na podstawie umowy z pracodawcą wykonywałby pracę na rzecz osoby trzeciej, a nie miałby statusu pracownika tymczasowego zatrudnionego przez agencję pracy tymczasowej, świadczącej swoje usługi na terytorium RP zgodnie z obwiązującymi przepisami Przepis został wprowadzony w związku z rosnącą skalą nadużyć dotyczących udostępniania podmiotom trzecim pracowników o określonych kwalifikacjach w ramach tzw. „outsourcingu pracowniczego” pod pozorem świadczenia usług.

Należy się także spodziewać wzmożonych kontroli usługodawców oraz usługobiorców usług tzw. outsourcingu pracowniczego – warto już teraz przejrzeć zawarte kontrakty i zweryfikować sposób współpracy z kontrahentami.