30 października 2025
Ulga odsetkowa, a unieważnienie kredytu hipotecznego
Unieważnienie umowy kredytu frankowego przez Sąd w praktyce oznacza, że umowa z bankiem nigdy nie została zawarta. Postępowanie sądowe może przynieść ulgę dłużnikom banków ale jednocześnie może rodzić zobowiązania wobec fiskusa, bowiem, podatnicy, którzy skorzystali z ulgi odsetkowej, mogą być zobowiązani do zwrotu zaoszczędzonego podatku.
Ulga odsetkowa pod lupą
Ulga odsetkowa, obowiązująca w latach 2002–2006, pozwalała na odliczenie od dochodu części odsetek zapłaconych od kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Choć została zlikwidowana z końcem 2006 roku, podatnicy, którzy zaciągnęli kredyt przed 1 stycznia 2007 r., mogą nadal z niej korzystać do końca 2027 roku.
Co dzieje się z ulgą po unieważnieniu umowy kredytowej?
Unieważnienie umowy kredytowej może oznaczać utratę prawa do stosowania ulgi, co w praktyce oznacza zwrot zaoszczędzonego podatku.
Jaka jest argumentacja organów podatkowych?
Fiskus opiera swoją argumentacje na art. 45 ust. 3a ustawy o PIT, zgodnie z którym: podatnik, który obliczając należny podatek, dokonał odliczeń od dochodu lub od podatku, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot, musi wykazać je w zeznaniu rocznym.
Brzmienie przepisu jest dość klarowne i niestety obejmuje swym zakresem wszelkie odliczenia dokonane przez podatnika.
Co z przedawnieniem zobowiązania podatkowego?
Organy podatkowe uznają, że podatnicy, którym bank zwróci odsetki od unieważnionego kredytu są zobowiązani do oddania ulgi odsetkowej w PIT za cały okres, w który z niej korzystali.
Organy stoją na stanowisku, że w tego rodzaju sprawach nie ma znaczenia w jakich latach podatnik korzystał z ulgi odsetkowej, ale istotnym jest moment rozliczenia środków z bankiem – to on rozpoczyna bieg przedawnienia zobowiązania podatkowego.
Czy linia interpretacyjna organów podatkowych jest jednolita?
Tak, w w tym roku organy wydały szereg interpretacji, w których potwierdzają analizowane stanowisko, np. interpretacja indywidualna z 24 kwietnia 2025 r. 0114-KDIP3-2.4011.160.2025.2.MN, z 8 maja 2025 r. 112-KDIL2-1.4011.266.2025.2.MB, interpretacja indywidualna z 5 marca 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.102.2025.1.DJ.
Zobacz również
Co do zasady przepis będący podstawą rozstrzygnięcia w sprawa jest jasny i interpretowany przez KIS zgodnie z literalnym brzmieniem. Z drugiej strony frankowicze przez lata korzystali z ulgi odsetkowej zgodnie z obowiązującą wówczas praktyką. Obecnie natomiast mogą zostać zobowiązani do zwrotu ulgi co do zasady bez względu na przedawnienie.
Wydaje się, iż jedynym skutecznym sposobem wyeliminowania ryzyka obowiązku zwrotu środków przez podatników korzystających z tzw. ulgi odsetkowej byłoby podjęcie odpowiednich działań legislacyjnych przez Ministerstwo Finansów. Interwencja ustawodawcza mogłaby w sposób jednoznaczny uregulować sytuację prawną tej grupy podatników, zapewniając im ochronę wynikającą z zaufania do organów państwa oraz dotychczasowej, utrwalonej praktyki stosowania przepisów prawa podatkowego.