Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców za chwilę wejdą w życie

10 kwietnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Czas przyjrzeć się konkretnym zmianom, które za chwilę wejdą w życie.

Pełna elektronizacja procedur uzyskania zezwolenia na pracę cudzoziemców

W celu usprawnienia procedury wprowadzona zostanie całkowita elektronizacja rozpatrywania spraw, od złożenia wniosku po odbiór decyzji. Wszystkie wnioski o zezwolenie na pracę i pobyt będą musiały zostać złożone wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a wnioski złożone w inny sposób nie zostaną rozpoznane. Dotyczy to również środków zaskarżeń oraz korekt dokumentów. Ponadto każdy pracownik będzie posiadał indywidualne konto w systemie, za pośrednictwem którego pracodawca, jak również sam cudzoziemiec, będą mogli na bieżąco kontrolować etapy procedury.

Co w związku z powyższym powinien zrobić pracodawca? Zaznajomić się z systemem teleinformatycznym i jak najszybciej wdrożyć go w struktury firmy.

Rezygnacja z testu rynku pracy

Zniesiony został obowiązek uzyskiwania opinii starosty przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pracę, jednakże wprowadzono nowe uprawienie starosty. W przypadku pogorszenia sytuacji na lokalnym runku pracy, po uzyskaniu pozytywnej opinii Powiatowej Rady Rynku pracy, starosta będzie mógł określić listę zawodów, dla których zezwolenia na pracę nie będą wydawane cudzoziemcom. Takie rozwiązanie ma na celu usprawnienie działań w przypadku trudnej sytuacji panującej na rynku pracy, np. w okresie wysokiego bezrobocia.

Sugerujemy regularną kontrolę list zawodów wyłączonych z możliwości zatrudnienia cudzoziemców.

Wymóg określenia wymiaru czasu pracy

Ustawodawca wprowadził wymóg zatrudniania w celu wyeliminowania nadużyć związanych z zatrudnianiem na niepełny etat. Stosownie do nowych regulacji cudzoziemcy muszą mieć określony czas pracy w wymiarze co najmniej ¼ etatu. Ponadto, wysokość wynagrodzenia cudzoziemca nie może być niższa niż wysokość wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku. Umowy z cudzoziemcami powinny być zgodne z informacją dot. wynagrodzenia, stanowiska oraz godzin pracy, które wskazane zostały w oświadczeniu/zezwoleniu.

Zatrudnianie w wymiarze poniżej ¼ etatu będzie karane.

Ograniczenia związane z długością prowadzenia działalności

Jeżeli wniosek o wydanie zezwolenia na pracę zostanie złożony przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi prowadzący działalność gospodarczą przez okres krótszy niż 1 rok lub czas pracy nie będzie przekraczał ½ pełnego wymiaru czasu pracy lub 20 godzin tygodniowo, zezwolenie na pracę wydane zostanie na czas określony, nie dłuższy niż 1 rok.

Obowiązek powiadomienia wojewody o podjęciu oraz zakończeniu pracy

Zgodnie z nowymi przepisami powiadomienie wojewody o zakończeniu pracy przez cudzoziemca spoczywa nie na pracowniku, jak to było dotychczas, ale na pracodawcy, który ma na dokonanie tej czynności 15 dni.

Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, powiadamia starostę, który dokonał wpisu, o podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy lub w przypadku niepodjęcia przez niego pracy w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń.

Należy pamiętać o terminowym dopełnieniu ww. obowiązku.

Surowsze sankcje dla Pracodawców

Za nielegalne zatrudnianie cudzoziemców ustawodawca przewidział karę grzywny w wysokości od 3 tys. do 50 tys. zł.

Za nielegalne zatrudnienia cudzoziemca za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania ustawa przewiduje karę grzywny w wysokości od 6 tys. zł do 50 tys. zł. Taki sam wymiar kary został przewidziany dla wykroczenia, polegającego na żądaniu od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za działania zmierzające do uzyskania zezwolenia na pracę.

Za niedopełnienie obowiązku zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej oraz za brak jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca przewidziano karę grzywny w wysokości od 1000 zł do 3000 zł.

W ustawie ograniczono możliwość wykonywania pracy przez cudzoziemca na rzecz osoby trzeciej. To bezpośredni cios w kierunku tzw. umów outsourcingu pracowniczego. Korzystanie z usług takich podmiotów będzie wiązało się z możliwością ukarania karą grzywny do 6000 zł za każdego cudzoziemca.

Odmowa udzielenia zezwolenia na pracę

Pracodawcy posiadający zaległości składkowe lub podatkowe będą mieli problem z uzyskaniem zezwolenia na pracę dla cudzoziemca. Zezwolenia nie dostaną także pracodawcy, którzy naruszają obowiązki formalne lub informacyjne – np. nie przekazują cudzoziemcowi decyzji o wydaniu, zmianie, uchyleniu zezwolenia na pracę, czy odmowie wydania zezwolenia na pracę.

Pracodawcy powinni zapoznać się z katalogiem przesłanek odmowy w nowej ustawie i pilnować, aby w stosunku do nich nie zaszły okoliczności tam wskazane.